Büyük veya küçük, dikenli veya pürüzsüz, bir bitkinin özellikleri onları güzel ve benzersiz kılar. Görünüşleri bize onlar hakkında çok şey söyleyebilir. Bu yazımızda Monsteralara (Deve Tabanbı) ve yaprak deliklerini daha yakından inceleyeceğiz.
Monstera Nedir?
Monstera (Deve Tabanı), Orta Amerika'ya özgü, yaprak dökmeyen tropik sarmaşıklar veya çalılar türüdür. Aroid ailesi olan Araceae'nin bir parçasıdır ve yenilebilir meyveler üreten birkaç aroid'den biridir, özellikle Monstera Deliciosa. Ancak, nadiren çiçek açarlar veya iç mekanlarda yenilebilir meyveler üretirler.
Monstera (Deve Tabanı) Neden Delikleri Vardır?
Monstera'yı halk arasında "İsviçre peyniri bitkisi", "Deve tabanı" olarak biliyor olabilirsiniz. Monsteralar, doğal delikli yaprakları ile ünlüdür. Yapraklarında delikler veya şeffaf parçalar oluşturan bitkiler için teknik terim "yaprak pencereleri (leaf fenestration)" olarak adlandırılır ve monstera'ya özgü değildir. Haworthias ve Lithops gibi bitkiler, başka nedenlerle yaprak pencereleri geliştirmiştir - yaprak uçları, kendi anavatanları Güney Afrika'nın sık sık kum ve toz fırtınaları tarafından gömüldüklerinde bitkilere ışığın girmesine izin vermek için şeffaftır.
Monstera (Deve tabanı) bitkisinin nasıl ve neden yaprak delikleri açtığına dair tartışmalar ve spekülasyonlar vardır. Bazıları, Monsteraların güçlü kasırga rüzgarlarına direnmek için yapraklarında delikler açmasını önerdi. Cennet Kuşu bitkileri, rüzgarın da geçmesine izin vermek için yapraklarını ayırır. Diğer insanlarsa, yağmur suyunun kökleriyle daha iyi temas etmesine izin veren deliklere sahip olduklarını öne sürüyor. Sonuçta, monstera (deve tabanı) epifit kök (başka bir bitkinin dış yüzeyinde yaşayan fakat ondan su ya da besin almayan bitki) özellikleri taşır ve büyüdükçe toprakla fazla temasları yoktur.
Yukarıda bahsettiğimiz 'Delik teorilerinin' içlerinde delikler olduğunu söyleyebilirsiniz yani bitki adaptasyonunu destekleyecek yeterli kanıt yoktur. Delikli yaprak adaptasyonu kasırga rüzgarlarına direnmek için olsaydı, tüm tropikal bitkiler olmasa da çoğu aynı veya benzer adaptasyonlara sahip olacaktı. Bunun yerine, birçok tropik bitkinin kırılmaya meyilli olmayan tam (deliksiz) yaprakları vardır. Suyu köklere daha kolay iletme teoreminde ise yağmur suyu delikli yapraklar sayesinde köke daha kolay ulaşabilse de buna gerek yoktur. Monsteralar, neredeyse her gün yağmur yağan tropik yağmur ormanlarına özgüdür. Bir noktada köklere ulaşmak için yeterli su var. Rüzgar ya da su sebep değilse, Monsteralar (Deve Tabanı) neden delik açsın ki?
Şu anki öncü teori, Monstera'nın delikler geliştirmesinin aydınlatma koşulları nedeniyle olduğunu öne süren Indiana Üniversitesi'ndeki Christopher Muir'den geliyor. Monsteralar, orman tabanından yarı epifitik bir şekilde büyür, daha fazla ışık elde etmek için ağaçlara ve benzerlerine tırmanır. Bu tür ormanlarda olduğu gibi, altta yatan bitkilerin hayatta kalmasının tek yolu, güneş lekelerini veya gölgelikten geçen küçük güneş ışınlarını yakalamaktır. Yaprak yapısını deliklere sahip olacak şekilde değiştirerek, aynı yaprak alanı daha büyük bir alanı kaplayabilir. Bu sayede, deliklerden birkaç güneş lekesi geçip gözden kaçabilse bile, kapsanan daha fazla alan olduğundan güneş lekesi yakalama olasılığı artar.
İyi aydınlatma koşulları sağlandığında, bütün bir yaprak ve delikli bir yaprak aynı işlevi görecektir. Delikli yaprağın bütün yapraktan daha fazla güneş ışığı alması, dağınık ışık güneş lekeleri/alt koşullar altında gerçekleşir. Ancak bu, yalnızca bitkinin büyüme hızı gerektiriyorsa avantajlıdır. Daha olgun monsteralar daha hızlı büyüdüğü için, tüm güneş lekelerini mümkün olduğunca verimli kullanmak avantajlı hale gelir.
Monstera (Deve Tabanı) Bitkinizi Daha Delikli Yapın!
Şimdi deliklerin hangi amaca hizmet ettiğini veya en azından nedenini bilerek, monstera (deve tabanı) bitkinizdeki deliklenmeyi nasıl kolaylaştıracağımızı keşfedelim. Delikli bir yaprak, belirleyici bir kalitedir ve aranmalıdır. Sadece... bırakın ve büyümesine izin verin. Monsteralar, bitkinin yaşına ve boyutuna bağlı delikli yapraklar yapar. Diğer aroidler gibi, yaprak morfolojisi (şekli) bitkinin yaşı ile değişir. Gençken Monstera (Deve Tabanı) yaprakları diğer aroidlere benzer, yani Philodendron'un kalp şeklindeki yeşil yaprakları gibi. Monstera (Deve Tabanı) yaklaşık bir metrelik bir genişliğe ulaştığında, yaprak pencereleri (leaf fenestration) oluşmaya başlar, yani delikli yeni yapraklar yetiştirmeye başlarlar. Tabandan gelen daha eski, daha küçük yaprakları keserseniz, bunun bitkinin daha büyük yapraklar üretmesini teşvik edeceğini ve delik açmayı kolaylaştıracağı kanıtlandı. Bunu deneyin!
Comentários